W tym artykule dowiesz się z niej o sposobach posługiwania się zmiennymi oraz wskaźnikami w C++.
A więc zaczynamy.

W języku C++ można zadeklarować: zmienne, funkcje oraz typy. Na początku zajmiemy się zmiennymi oraz stałymi.
Stała to taka zmienna, której wartość można przypisać tylko raz. Z punktu widzenia komputera niewiele się to różni, bo miejsce w pamięci i tak, stosownie do zadeklarowanego typu zarezerwować trzeba, umieścić w tablicy i zapamiętać sobie identyfikator i adres. Jedyna praktyczna różnica polega na tym, że zmiennej zadeklarowanej jako stała, np.:

const float PI = 3.142;

nie można przypisać w programie żadnej innej wartości, innymi słowy zapis:

const float PI = 3.14;

jest jednocześnie DEKLARACJĄ, DEFINICJĄ i ZAINICJOWANIEM stałej PI.

Przykład :

float x,y,z; /*DEKLARACJA*/  
const float TEMP = 6.0; /*DEFINICJA*/ 
x = 11; /*ZAINICJOWANIE zmiennej*/ 

Definicja powoduje nie tylko określenie, jakiego typu wartościami może operować dana zmienna bądź funkcja, która zostaje od tego momentu skojarzona z podanym identyfikatorem, ale dodatkowo powoduje:

• w przypadku zmiennej - przypisanie jej wartości,
• W przypadku funkcji - przyporządkowanie ciała funkcji.
  Zdefiniujmy dla przykładu własną funkcje:

Przykład 1.

int PokazTekst(void)  
{  
  printf("\\nPrzykładowy tekst\\n");  
  return 0;  
}  

PODSTAWOWE TYPY DANYCH

Język C/C++ operuje pięcioma podstawowymi typami danych:

• char (znak, numer znaku w kodzie ASCII) - 1 bajt;
• int (liczba całkowita) - 2 bajty;
• float (liczba z pływającym przecinkiem) - 4 bajty;
• double (podwójna ilość cyfr znaczących) - 8 bajtów;
• void (nieokreślona) 0 bajtów.

Zakres wartości przedstawiono w Tabeli poniżej.

Podstawowe typy danych w C++.

---

Typ Znak Zakres wartości

---

char signed -128...+127
int signed -32768...+32767
float signed +-3.4E+-38 (dokładność: 7 cyfr)
double signed 1.7E+-308 (dokładność: 15 cyfr)
void nie dotyczy bez określonej wartości.

---

(signed - ze znakiem, unsigned - bez znaku.)

WSKAŹNIKI

Wskaźnik to zmienna, która zawiera adres innej zmiennej w pamięci komputera. Istnienie wskaźników umożliwia pośrednie odwoływanie się do wskazywanego obiektu (liczby, znaku, łańcucha znaków itp.) a także stosunkowo proste odwołanie się do obiektów sąsiadujących z nim w pamięci. Załóżmy, że:

x - jest umieszczoną gdzieś w pamięci komputera zmienną całkowitą typu int zajmującą dwa kolejne bajty pamięci, a

px - jest wskaźnikiem do zmiennej x.

Jednoargumentowy operator & podaje adres obiektu, a zatem instrukcja:

px = &x;

przypisuje wskaźnikowi px adres zmiennej x. Mówimy, że:
px wskazuje na zmienną x lub
px jest WSKAŹNIKIEM (pointerem) do zmiennej x.

Operator * (naz. OPERATOREM WYŁUSKANIA) powoduje, że zmienna "potraktowana" tym operatorem jest traktowana jako adres pewnego obiektu. Zatem, jeśli przyjmiemy, że y jest zmienną typu int, to działania:

y = x; 

oraz

px = &x; 
y = *px; 

będą mieć identyczny skutek. Zapis y = x oznacza:
"Nadaj zmiennej y dotychczasową wartość zmiennej x";
a zapis y=*px oznacza:
"Nadaj zmiennej y dotychczasową wartość zmiennej, której adres w pamięci wskazuje wskaźnik px" (czyli właśnie x !).
Wskaźniki także wymagają deklaracji. Poprawna deklaracja w opisanym powyżej przypadku powinna wyglądać tak:

int x,y; 
int *px; 

Zapis int *px; oznacza:
"px jest wskaźnikiem i będzie wskazywać na liczby typu int".

Zwróć uwagę, że operatory & i * mają wyższy priorytet niż operatory arytmetyczne, dzięki czemu

• najpierw następuje pobranie spod wskazanego przez wskaźnik adresu zmiennej;
• potem następuje wykonanie operacji arytmetycznej; (operacja nie jest więc wykonywana na wskaźniku, a na wskazywanej zmiennej!).

W języku C++ możliwa jest także sytuacja odwrotna:

Y = *(pX + 1); 

Ponieważ operator () ma wyższy priorytet niż * , więc: najpierw wskaźnik zostaje zwiększony o 1; potem zostaje pobrana z pamięci wartość znajdująca się pod wskazanym adresem (w tym momencie nie jest to już adres zmiennej X, a obiektu "następnego" w pamięci) i przypisana zmiennej Y.
Taki sposób poruszania się po pamięci jest szczególnie wygodny, jeśli pod kolejnymi adresami pamięci rozmieścimy np. kolejne wyrazy z tablicy, czy kolejne znaki tekstu.

Jeśli dwa wskaźniki wskazują zmienne takiego samego typu, np. po zadeklarowaniu:

int *pX, *pY; 
int X, Y; 

i zainicjowaniu:

pX = &X; pY = &Y; 

można zastosować operator przypisania:

pY = pX; 

Spowoduje to skopiowanie wartości (adresu) wskaźnika pX do pY, dzięki czemu od tego momentu wskaźnik pY zacznie wskazywać zmienną X. Zwróć uwagę, że nie oznacza to bynajmniej zmiany wartości zmiennych - ani wielkośc X, ani wielkość Y, ani ich adresy w pamięci NIE ULEGAJĄ ZMIANIE. Zatem działanie instrukcji:

pY = pX; i *pY = *pX;

jest RÓŻNE a wynika to z priorytetu operatorów:
najpierw * wyłuskanie zmiennych spod podanych adresów, potem = przypisanie wartości (ale już zmiennym a nie wskaźnikom!).

Shawk shawk@kki.net.pl